اصول و مباني عمليات رواني
رهبر معظم انقلاب اسلامی "در جنگ روانی و آنچه که امروز به آن جنگ نرم گفته می شود در دنیا ، دشمن به سراغ سنگرهای معنوی می آید ، به سراغ ایمان ها ،معرفت ها ،عزم ها ، پایه ها و ارکان اساسی یک نظام و یک کشور، دشمن به سراغ اینها می آید که اینها را منهدم کند و نقاط قوت را در تبلیغات خود به نقاط ضعف تبدیل کند، فرصت های یک نظام را به تهدید تبدیل کند."
مهمترين محورهاي عمليات رواني دشمن در كلام رهبر معظم انقلاب :
1- مرعوب كردن مسئولين، شخصيتهاي سياسي و نخبگان كشور
2- تضعيف اراده عمومي مردم.
3- تغيير درك صحيح مردم از واقعيت هاي موجود جامعه.
4- سلب اعتماد ملت از مسئولين كشور.
5- ترويج شايعه تحريم و فشار اقتصادي بر كشور.
6- ترويج شايعه بكارگيري ابزار خشونت بر عليه ملت ايران.
7- عوض كردن جاي متهم و مدعي با ابزار تبليغاتي و رسانه اي.
8- ترساندن ملت هاي منطقه از ملت ايران و انقلاب اسلامي.
9- دامن زدن به اختلافات مذهبي، قومي، جناحي، سياسي و رقابت هاي صنفی. اول فروردين 86- مشهد مقدس
مقدمه :
جنگ روانی جزء کارآمد ترین , پویا ترین و در عین حال خطرناک ترین جنگ ها شمرده می شود که هر کشوری در جهت خنثی سازی اثرات این جنگ تمامی تلاش و امکانات خود را به کار می گیرد چون به دلیل گستردگی ابعاد و همچنین موثر بودن آن , این جنگ قادر است افراد یک ملت یا ملت ها را تحت تاثیر خود قرار دهد.
در طول تاریخ با استفاده از شیوه های جنگ روانی توانسته اند به پیروزی های چشم گیری دست یابند و بر حریف چیره شوند هرجا که تاکتیک های جنگ نظامی با تمامی ابعادش نتوانسته خللي در روحيه و اراده نيروهاي دشمن خدشه اي وارد سازد از ابزار جنگ رواني در جهت شكستن اراده ملت ها و جنگجويان دشمن استفاده شده است. خطر این جنگ ناشی از هدف قرار دادن اندیشه ,بینش, عقل و در نهایت رفتار نیروهای درگیر و یا مخاطبان است که روحیه آنان را تضعیف کرده و عزم و اراده آنان را سست و بی اثر می نماید و سپس به سوی شکست می کشاند و از سوی دیگر روحیه نیروهای خودی و ملت و مخاطبان خود را بالا برده و منجر به وحدت و همبستگی می گردد. اغلب فرماندهان نظامی در طول تاریخ از اثرات جنگ روانی غافل نبوده و نسبت به اجرای آن در جنگ و یا حتی صلح اهتمام ویژه ای داشته اند.
ضرورت :
عملیات نظامی به دلیل پر هزینه بودن ، تلفات انسانی ، خسارات اقتصادی و زیر بنایی و محتمل نبودن پیروزی (رسیدن به اهداف) عملیات روانی جایگزین مناسبی برای جنگ های نظامی می باشد چون جنگی کم هزینه و بدون تلفات انسانی اما خطرناکتر و موثر تر از جنگ های نظامی است.
* تعاریف عملیات روانی:
تعريف اول : عملیات روانی جنگ و کشمکش گسترده و فراگیری است که با به کارگیری ابزارها و روش های فرهنگی، ادبی، هنری، تبلیغی، زبانی و ارتباطی گوناگون و به منظور تامین مقاصد اعتقادی و ایدئولوژیک ، سیاسی و اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و نظایر آن صورت می گیرد.
تعريف دوم : عملیات روانی عبارت است از استفاده دقیق و طراحی شده از تبلیغات و سایر امکانات به منظور تاثیرگذاری بر افکار، احساسات، تمایلات و رفتار گروه های دوست، دشمن و بیطرف، برای دستیابی به اهداف ملی.
تعريف سوم : عمليات رواني عبارت است از : فرآيند بهره برداري صحيح و طراحي شده از مولفه هاي سياسي اقتصادي ، نظامي ، اجتماعي ، فرهنگي ، تبليغي و رسانه اي به منظور تاثيرگذاري بر عقايد ، احساسات ، تمايلات ، اراده و رفتار گروههاي مخاطب براي پشتيباني از اهداف.
نامهاي مترادف و مشترك عمليات رواني
1- جنگ سرد .2- جنگ افكار . 3- جنگ براي تسلط بر فكر مردم . 4- جنگ فكري . 5- جنگ ايدئولوژيك يا عقيدتي . 6- جنگ اعصاب . 7- جنگ سياسي . 8- فعاليت هاي اطلاعاتي و بين المللي .9- فعاليت هاي اطلاعاتي ماورايي . 10- مبارزه اطلاعاتي . 11- تبليغات . 12- تبليغات بين المللي . 13- جنگ تبليغاتي . 14- جنگ كلامي. 15- خصومت غيرمستقيم . 16- تحريك . 17- ارتباطات بين المللي .
تاریخچه و سابقه عملیات روانی :
عملیات روانی سابقه ای به قدمت تاریخ انسانها دارد چرا که انسانها برای تحت تاثیر قرار دادن طرف مقابل به شیوه ها و ترفندهایی متوسل می شده اند. انسانها پدیده تاثیرگذاری روانی و استفاده از آن در جنگ و صلح و سیاست را به تازگی کشف نکرده است بلکه کمتر برهه ای از تاریخ حیات سیاسی و نظامی بشر را می توان یافت که فارغ از این عنصر باشد. محققان زیادی در پی یافتن قدیمي ترین نمونه های استفاده از جنگ روانی بوده اند. در این میان پل لاین بارگر سابقه استفاده از جنگ روانی را به جنگ کیدئون با مادها نسبت می دهد.
در این جنگ کیدئون برخلاف رسوم نظامی زمان خود که هر دسته صد نفره یک مشعل داشتند، به هریک از سپاهیان مشعلی داد و این توهم را در ذهن دشمن ایجاد کرد که تعداد افرادش، صد برابر میزان واقعی است. در نتیجه توانست بدون هیچ درگیری به پیروزی دست یابد .
* جدا ل گیدئون در برابر مقدونه ای ها 1254 سال قبل از میلا : - وحشت و هراس.
* اسب تراوا : استفاده از اسب تراوا توسط یونانیان برای تصرف تراوا.
* استفاده سون تزو متفکر ارتش چین در 500 سال قبل از میلاد در کتاب هنر جنگ شامل :
- استفاده از صدای طبل ها. - افراشتن پرچم ها. - متاثر کردن اذهان نیروهای دشم . - غافلگیری . - پخش شایعه
- سر و صدا . - خیانت مقامات . - ترور . - داشتن اطلاعات از دشمن و خودی . - ایجاد روحیه
* کوئیلیا نویسنده هندی در کتاب خود "آرتاساسترا“
- منجمان و کیهان شناسان با استفاده از حرکت ستاره ها در آسمان به ایجاد روحیه در نظامیان می پرداختند.
* جنگ رواني در کتاب ژولیوس سزار- نوشته جان گولتر : پس از تصرف روم و اسپانیا نوبت به پومپیوس در یونان می رسد. - به دست آوردن اطلاعات از ارتش رم . - رجز خوانی؛ به تضعیف روحیه دشمن می پردازد و می گوید: من در اسپانیا ارتشی بدون فرمانده را شکست دادم و حال می روم در روم فرماندهی بدون ارتش را شکست دهم .- استفاده از منجمین و کیهان شناسان در جهت تقویت روحیه .
* جنگ رواني و از دیر زمان : فریاد کردن . - حرکت های گمراه کنند . - آتش کردن . - دود راه انداختن به جای قدرت فیزیکی مورد استفاده بوده است .
* جنگ رواني و ظهور اسلام : تشدید عملیات روانی، رجف، خوف، ترس، هراس، اضطراب، مرجفون ایجاد وحشت و اضطراب در مردم (تطمیع - شکنجه - تمسخر - استهزاء - تحقیر شیوه هایی بر علیه رسول الله و یارانش جنگ، خدعه و نیرنگ است.)
* جنگ رواني وحضرت علی(ع) در جنگ با معاویه: به خدا معاویه و اصحابش را خواهم کشت (با صدای بلند) انشاءالله (با صدای آرام )زیرا جنگ خدعه است , خواستم یارانم را تحریص و تشویق به مقابله با آنان کنم.
* دل کافران را هراسان و بیمناک کنیم : آیه 151 آل عمران
* جنگ رواني و پیامبر اکرم(ص) : تا جایی که امکان شکست دشمنان از طریق روانی وجود داشت از سلاح استفاده نمی کرد از جمله در فتح مکه با بر افروختن آتش در اطراف مکه به صورت وسیع موجب فریب جاسوسان در شب گردید.
* هنگاهی که در سال 1939، محققان و دانشمندان علوم انسانی آلمانی به منظور توجیه شکست کشور خود در جنگ جهانی اول، اعلام کردند که از جمله مهمترین علل شکست، غفلت آلمان از سلاح تبلیغات و استفاده موثر رقیبان از سلاح بوده است، در واقع خبر از ورود و حضور گسترده ی ابزار تاثیرگذاری روانی در صحنه سیاست و نظامیگری میدادند. وقوع تحولاتی مانند تشکیل وزارت تبلیغات در آلمان و سازمانهای جنگ روانی و تبلیغات جنگی در دیگر کشورها، تصدیق عملی این ادعا بود.
|
روز بخير كاربر مهمان! 
تبادل
لینک هوشمند
